Kamu İhale Kurumu, kamu alımlarında saydamlık, rekabet ve eşit muamelenin sağlanması amacına yönelik esasları düzenleyen ve uygulamaları denetleyen bağımsız bir idari otoritedir.
Kamu İhale Kurumu aşağıdaki tabloda da görüleceği gibi 15 Mayıs 2015 tarihi itibariyle 1394 başvuruyu değerlendirmiştir. Tablo incelendiğinde görülecektir ki;
1. Uyuşmazlık kararlarının %66'sı istekliler aleyhine sonuçlanmış,
2. Uyuşmazlık kararlarının %34'ünde istekli lehine sonuçlanmış,
3. Uyuşmazlık kararlarının %81'i oybirliği ile alınmış,
4. Uyuşmazlık kararlarının %19'u çoğunluk kararı ile alınmıştır.
BUNA GÖRE;
1. Dikkat edilmesi gereken birinci husus Kamu İhale Kurumuna taşınacak konuların çok iyi incelenerek harekete geçilmesi gerekmektedir. Zira istekliler aleyhine durum %66 oranındadır. Kurula itiraz bedelleri boşa gidebilir.
2. Azımsanmayacak bir oran olarak değerlendirdiğimiz %34 oranında idare hataları mevcuttur. İhale süreci ve kesinleşen ihale kararları çok iyi takip edilerek sonuçlar iyi değerlendirilmelidir. Zira görmezden geleceğiniz durumlar nedeni ile hak kaybına uğramış olabilirsiniz.
3. Rakamlardan görüleceği üzere uyuşmazlık karalarına konu olan durumlar siyah beyaz tam tanımlanamamaktadır. %19 oranında yoruma dayalı birçok durum ve konular olabilmektedir. İhale süreci ve sonuçlarını konunun uzmanı ile beraber değerlendirmeniz çok önemlidir. Zira görmezden geleceğiniz durumlar nedeni ile hak kaybına uğramış olabilirsiniz.
Buradan da görüleceği üzere, eğer mevzuata tam hakim değilseniz eksik kalmış veya yanlış giden bir şeyler olabilir. İşinizi şansa bırakmayın.
Artıelli Group, 4734 İLE İLGİLİ OLARAK AŞAĞIDAKİ KONULARDA HİZMET VERMEKTEDİR.
1. Güncel ihale mevzuatı ile ilgili bilgi desteği ve danışmanlık,
2. Katılmayı planladığınız ihale için hazırladığınız ihale dosyasının ihale şartlarına uygunluğunun kontrolü,
3. İdare uygulamalarına ve kesinleşen kararların uygunluğunun incelenmesi,
4. Mevzuata uygun olmayan sebepler sonucu oluşan hak kaybınızın telafisi için ihaleyi yapan idareye karşı emsal kurul ve mahkeme kararları ile destekli itiraz başvurularının hazırlanması,
5. İdare mahkemelerinde açılacak ihalenin veya uygulamanın iptali veya yürütmenin durdurulması davalarında emsal kararlar ile destekli başvuruların hazırlanması,
6. İhale tekliflerinin hazırlanmasından başlamak üzere ihalenin uhdenizde kalması durumunda kesin teminatın iadesine kadar olan süreçte karşılaşabileceğiniz tüm sorunlarla ilgili danışmanlık hizmeti verilmesi,
7. 4734 sayılı kanun kapsamında yapılan ihaleler veya istisna alımlarıyla ilgili karşılaşabileceğiniz her türlü sorunla ilgili danışmanlık hizmetlerinin verilmesi.
Kamu İhale Kurumu, üstlendiği görevi yerine getirirken,
• Bağımsızlık,
• Tarafsızlık,
• Saydamlık,
• Rekabet,
• Eşit muamele,
• Güvenirlik,
• Kamuoyu denetimine açıklık,
• Kamu kaynaklarının verimli kullanılması,
• Etkinlik,
• Katılımcılık,
• Uzmanlaşma,
• Hizmet odaklılık kurallarına uymakla yükümlüdür.
İdarelerin ihalele sürecinde yapabilecekleri hatalara karşı düzeltme talebinde bulunmak, yanlış uygulamaya maruz kaldığını düşünen tüm ihale katılımcıları için vazgeçilmez bir haktır.
İHALE SORUNLARI
Kamu ihaleleri, kamu kaynaklarının yoğunlukla harcandığı bir alandır. Bu süreçte idareler ve istekliler birçok zorluklarla karşılaşmaktadır. Artıelli Group'ca Tespit ettiğimiz en önemli sorunlar aşağıda özetlenmiştir.
İdare sorunları:
1. Mali ve hukuki bir sorunla karşılaşmayacak şekilde düzgün bir ihale dosyası hazırlanması ve ihalenin gerçekleştirilerek sözleşme imzalanıp işin tamamlatılarak sürecin mali ve hukuki bir sorun çıkmadan sonuçlandırılması idarelerin en önemli birinci sorunudur.
2. Görevlendirilen personellerin yeterli eğitimden geçirilmeden görevlendirilmesi ve görevli personelin konuyla ilgili soru sorup yasal geçerliliği olan cevap alacağı bir makamın olmaması, idareler için en önemli ikinci sorundur.
İstekli sorunları:
1. Bu konuda yeterli bilgi, deneyim ve donanıma sahip işletmeler süreci doğru yönettiklerinden bir sorunla karşılaşmamaktadırlar veya karşılaşılan sorunlara çözüm üretebilmektedirler. Bu özellikleri nedeni ile de diğer isteklilere karşı büyük bir avantaja sahip olmaktadırlar.
2. İhale mevzuatı ve süreci konusunda yeterli bilgi, donanım ve deneyime sahip olmamak firmalar için temel sorunlardan birincisidir. Bu nedenle, ticari hayatında belki bir defa yakalanacak bir şansın, yapılan bir hata nedeniyle kaçırılması veya sözleşme sürecinde profesyonel olmayan yaklaşımlar neticesinde kar edilecek işten zararla çıkılması gibi birçok riskler nedeni ile bu işlerden uzak durulmakta veya bu riskler firmaların korkulu rüyası olabilmektedir. Bu husus doğal olarak rekabetin oluşmasını dolaylı olarak olumsuz etkilemektedir.
3. Yapılacak bir araştırma ile aynı firmaların genelde aynı kurumların ihalelerine girdiği görülecektir. Bunun sebebi, firmaların ihale mevzuatı ve sürecine hakim olmaları ile beraber, kurumu tanımış olmaları ve kurum içi işleyişi öğrenmeleri sebebiyle kendilerinde oluşan özgüvendir. Mevzuata hakim olmayan firmalar için durum biraz ürkütücü olmakta ve ayrıca kurumu tanımış firmaların dışarıya karşı "ben bu kurumun müteahhidiyim, buraya başkası giremez" gibi bir algı oluşturması, diğer firmaları ihaleye katılmak konusunda olumsuz etkilemektedir. Bu olumsuz algı konusunda ilgili kurum görevlilerinin etkisi olup olmadığı da ayrıca incelenmelidir. Bu hususlar da firmalar için temel sorunlardan ikincisidir.
Sonuç:
1. Kamu İhale Kurumunun çok önemli ve faydalı görev yaptığına ve her şeye rağmen "iyi ki var" denilecek bir kurum olduğuna inanıyorum. Kamu ihale mevzuatından kaynaklanan sorunlarla ilgili hususların, uyuşmazlık kararlarındaki ortak sorunlardan yola çıkarak düzeltilebileceğini Artıelli Group olarak değerlendiriyoruz.
2. İdarelerle ilgili temel sorunların tek ve kesin çözüm yolu personelin eğitilmesidir. Bu konuda kamu içerisinde eğitim uygulamaları olmakla beraber serbest piyasadan da kaliteli ve uygulamalı eğitim / danışmanlık alma imkanı mevcuttur ve uygulanmaktadır. Mali mevzuat bu konuda idarelerin hizmet alımı ile eğitim / danışmanlık alabilmesine imkan vermektedir.
3. Firmalarla ilgili temel sorunların da tek ve kesin çözüm yolu eğitimdir. Mevzuatı öğrenen ve hakim olan firma yetkilileri görecektir ki kanun herkes için aynıdır ve tekdir. İdareler ve ihaleye katılanlar aynı kanuna uymak durumundadır. Kanun önünde herkes eşittir. Süreçteki uygulamalar da mevzuatta ayrıntılı olarak tarif edilmiştir. Hukuk devletinde hiçbir idarenin farklı uygulamasının olmaması gerekmektedir. Bu nedenle mevzuata hakim olmak "bilmek" sorunlarınızı büyük ölçüde çözecektir.
4. İhale sürecinde idareler ve istekliler arasında yüzlerce uyuşmazlık konusu da çıkmaktadır. Bu hususlar mevzuatında yazılı olduğu şekilde sözleşme öncesi ve sözleşme sonrası olmak üzere iki şekilde incelenmekte ve sonuçlanmaktadır.
5. Firmalar arasındaki bilgi ve deneyime sahip olma farklılığı 4734 sayılı kanunun temel ilkelerinden rekabet ve fırsat eşitliğini bozmaktadır. Günümüzde bilgi güçtür ve bu böyle devam edecektir.